TCK 213 Halk Arasında Korku ve Panik Yaratmak Amacıyla Tehdit Suçu ve Cezası | Bursa Ceza Avukatı
(Giriş)
Toplumsal yaşamın huzur içinde devam edebilmesi, bireylerin kendilerini genel bir güvenlik ve sükunet ortamında hissetmelerine bağlıdır. Bu ortak huzur ve güven duygusunu hedef alan, belirli bir kişiden ziyade, toplumu bir bütün olarak korkutmayı ve paniğe sevk etmeyi amaçlayan eylemler, ceza hukukumuz tarafından özel bir koruma altına alınmıştır. Türk Ceza Kanunu'nun "Kamu Barışına Karşı Suçlar" bölümünde yer alan 213. maddesindeki "Halk Arasında Endişe, Korku ve Panik Yaratmak Amacıyla Tehdit" suçu, tam da bu tür toplumsal paniği hedef alan nitelikli bir tehdit eylemini cezalandırmaktadır.
Bu makalede, TCK 213'te düzenlenen bu önemli kamu barışı suçunu, onu TCK 106'daki basit tehdit suçundan ayıran temel farkları, suçun oluşması için gereken "özel maksat" ve "aleniyet" unsurlarını, suçun basın-yayın yoluyla işlenmesini ağırlaştıran ortak hükmü (TCK 218), Yargıtay'ın yaklaşımını ve hukuki sonuçlarını detaylıca inceleyeceğiz. Günümüzde sosyal medyanın yaygınlığı ile birlikte, bir AVM'ye, stadyuma veya okula yönelik asılsız bir bomba ihbarı ya da toplu bir saldırı tehdidi, Bursa gibi büyük bir şehirde saniyeler içinde on binlerce insana ulaşarak ciddi bir paniğe neden olabilir. Bu nedenle Osmangazi, Nilüfer, Yıldırım başta olmak üzere Bursa'nın 17 ilçesindeki tüm vatandaşların, bu tür eylemlerin "şaka" değil, ağır hapis cezalarını gerektiren ciddi bir suç olduğunu bilmesi büyük önem taşımaktadır.
BÖLÜM 1: HALK ARASINDA KORKU VE PANİK YARATMAK AMACIYLA TEHDİT SUÇU NEDİR? (TCK m. 213)
Madde 213- (1) Halk arasında endişe, korku ve panik yaratmak amacıyla hayat, sağlık, vücut veya cinsel dokunulmazlık ya da malvarlığı bakımından alenen tehditte bulunan kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
a) Suçun Tanımı ve Korunan Hukuki Değer
Bu suç, failin, belirli bir kişiyi değil, belirsiz sayıda kişiden oluşan halkı hedef alarak, toplumsal bir endişe, korku ve panik dalgası yaratma özel amacıyla, aleni bir şekilde ciddi bir saldırı tehdidinde bulunmasıdır. Bu suçla korunan hukuki değer, bireylerin tek tek malı veya canı değil, toplumun bir bütün olarak barış, huzur ve güvenlik içinde yaşama hakkı, yani "kamu barışıdır."
b) Suçun TCK 106'daki Tehdit Suçundan Farkları
|
Kriter |
TCK 106 (Basit Tehdit) |
TCK 213 (Nitelikli Tehdit) |
|
Mağdur |
Belirli bir veya birkaç kişi. ("Seni öldüreceğim.") |
Belirsiz sayıda kişi, halk. ("Bu meydanda bomba patlatacağım.") |
|
Amaç (Maksat) |
Genellikle kişisel bir husumet, korkutma. |
Halk arasında korku ve panik yaratmak (özel maksat). |
|
İşleniş Şekli |
Aleni (halka açık) olmak zorunda değil. |
Mutlaka aleni olmak zorunda. |
|
Ceza |
Daha hafif (6 aydan 2 yıla kadar). |
Daha ağır (2 yıldan 4 yıla kadar). |
c) Suçun Unsurları
- Özel Maksat: Failin tek amacının, eylemiyle toplumda genel bir korku, endişe veya panik havası yaratmak olması gerekir.
- Aleniyet: Tehdidin, belirsiz sayıda kişi tarafından duyulmasına, görülmesine veya öğrenilmesine elverişli bir şekilde yapılması şarttır. Meydanda bağırmak, sosyal medyada herkese açık bir paylaşım yapmak, bir haber ajansına e-posta göndermek gibi.
- Tehdidin Konusu: Tehdidin, insanların hayatına, sağlığına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına ya da malvarlığına yönelik ciddi bir saldırı içermesi gerekir.
BÖLÜM 2: SUÇUN NİTELİKLİ HALİ VE ORTAK HÜKÜMLER
a) Silahla İşlenmesi (TCK 213/2)
Eğer bu aleni tehdit eylemi, silahla (sadece ateşli silahlar değil, bıçak veya tehlikeli başka bir alet de olabilir) işlenirse, suçun yarattığı korku ve tehlike arttığı için verilecek ceza yarı oranına kadar artırılabilir. Örnek: Bir meydanda elinde silahla havaya ateş ederek "hepinizi öldüreceğim" diye bağırmak.
b) Basın ve Yayın Yoluyla İşlenmesi (Ortak Hüküm - TCK m. 218)
TCK 218. maddesi, bu suçun basın ve yayın yoluyla işlenmesini özel bir ağırlaştırıcı neden olarak düzenlemiştir.
- Kural: Eğer TCK 213'teki tehdit suçu, gazete, dergi, radyo, televizyon veya internet gibi basın ve yayın araçları kullanılarak işlenirse, verilecek ceza yarı oranına kadar artırılır.
- İstisna (İfade Özgürlüğü Güvencesi): Ancak aynı madde, "haber verme sınırlarını aşmayan ve eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamalarının" suç oluşturmayacağını belirterek basın ve ifade özgürlüğünü koruma altına almıştır.
BÖLÜM 3: YARGITAY KARARLARI VE UYGULAMADAKİ ÖNEMLİ NOKTALAR
- "Soyut Tehlike Suçu" Olması: Yargıtay, TCK 213'ü bir "soyut tehlike suçu" olarak kabul eder. Bu şu anlama gelir: Suçun oluşması için, tehdit sonucunda halkın fiilen paniğe kapılmış olması şart değildir. Yapılan tehdidin, niteliği itibarıyla objektif olarak halk arasında korku ve panik yaratmaya elverişli olması suçun tamamlanması için yeterlidir.
- Şaka veya Sanatsal İfade Ayrımı: Bir eylemin "şaka" mı yoksa ciddi bir tehdit mi olduğu, olayın bütünlüğü içinde, kullanılan ifadeler, eylemin yapıldığı yer ve zaman gibi unsurlara göre değerlendirilir. Benzer şekilde, bir tiyatro oyununda veya filmde geçen bir tehdit repliği, sanatsal ifade kapsamında kalacağı için bu suçu oluşturmaz. Önemli olan, failin gerçek dünyada bir panik yaratma kastıdır.
BÖLÜM 4: SORUŞTURMA USULÜ VE İNFAZ HUKUKU
- Şikâyet ve Uzlaştırma: TCK 213'te düzenlenen suç, doğrudan kamu barışını hedef aldığı için;
- Şikâyete tabi değildir. Savcılık, suçu öğrendiği anda re'sen (kendiliğinden) soruşturma başlatır.
- Uzlaştırma kapsamında değildir.
- İnfaz Hukuku:
- Suçun cezasının alt sınırı iki yıldır.
- Bu alt sınır nedeniyle, sanığın sicili temiz olsa dahi, mahkemenin Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) veya Cezanın Ertelenmesi kararı verebilmesi için tam olarak 2 yıl ceza vermesi ve diğer yasal şartların da bulunması gerekir. Mahkemenin, kamu barışını bozan bu ciddi suçta takdirini alt sınırdan kullanması her zaman olası değildir.
- 2 yılı aşan bir cezada ise hapis cezasının fiilen infazı gündeme gelir ve genel infaz rejimi (genellikle 2/3 koşullu salıverilme oranı) uygulanır.
Sonuç ve Genel Değerlendirme
TCK 213, toplumun kolektif huzurunu ve güvenlik duygusunu, sorumsuz ve kötü niyetli eylemlere karşı koruyan önemli bir ceza normudur. Özellikle sosyal medyanın gücüyle bir tehdidin veya asılsız bir iddianın ne kadar hızlı yayılabildiği düşünüldüğünde, bu suçun önemi daha da artmaktadır. "Şaka" veya "dikkat çekme" amacıyla yapılan bir bomba ihbarı veya bir saldırı tehdidi, binlerce insanın hayatını altüst edebilecek, kamu kaynaklarının israfına yol açabilecek ve en önemlisi, faillerini yıllarca hapis cezasıyla karşı karşıya bırakabilecek ciddi bir suçtur.
Bursa'da bir stadyum, bir AVM, bir metro istasyonu veya herhangi bir kalabalık alanla ilgili olarak bu tür bir tehdide tanık olduğunuzda durumu derhal 112 Acil Çağrı Merkezi'ne bildirmek bir vatandaşlık görevidir. Bu suçla itham edilmeniz durumunda ise, eyleminizin arkasındaki kastın ve "halk arasında panik yaratma amacı" taşıyıp taşımadığının tespiti, davanın sonucunu belirleyecek en önemli unsur olacaktır. Bu nedenle, kamu barışına karşı işlenen bu ciddi suçla ilgili bir soruşturmanın tarafıysanız, sürecin en başından itibaren uzman bir ceza avukatından hukuki destek almanız büyük önem taşır.
Popüler Yazılar
İŞ KANUNUN AMAÇ VE KAPSAMI
