TCK 105 Cinsel Taciz Suçu ve Cezası: İnternetten, İşyerinde ve Nitelikli Haller | Bursa Ceza Avukatı
(Giriş)
Bireyin cinsel dokunulmazlığı hakkı, sadece fiziksel saldırılara karşı değil, aynı zamanda kişiyi cinsel yönden rahatsız eden, huzurunu bozan ve psikolojik olarak yıpratan davranışlara karşı da hukuk tarafından korunmaktadır. Türk Ceza Kanunu'nun 105. maddesinde düzenlenen "Cinsel Taciz" suçu, fiziksel bir temas olmaksızın, cinsel amaçlı söz, davranış veya iletilerle bir kimsenin cinsel özgürlüğünün ve iç huzurunun ihlal edilmesini cezalandıran önemli bir düzenlemedir.
Günümüz dijital çağında, özellikle internet
ve sosyal medya üzerinden işlenen formlarıyla bu suç, toplumda en sık
karşılaşılan suç tiplerinden biri haline gelmiştir. Bu makalede, TCK 105'te
düzenlenen cinsel taciz suçunun temel tanımını, fiziksel saldırıdan
(sarkıntılık) farkını, işyerinde veya aile içinde işlenmesi gibi nitelikli
hallerini, Yargıtay'ın "cinsel amaç" unsurunu nasıl yorumladığını ve
bu suçun hukuki sonuçlarını detaylı bir şekilde ele alacağız. Bu suçun modern
ve geleneksel biçimlerinin, Bursa'nın merkezi
olan Osmangazi, Nilüfer, Yıldırım, Gürsu ve Kestel'den,
sanayi ve tarım merkezleri İnegöl, Gemlik, Mudanya,
Karacabey, Mustafakemalpaşa ve Orhangazi'ye, tarihi ve turistik İznik ve Yenişehir'den, dağ yöresi ilçeleri Orhaneli, Keles, Büyükorhan ve Harmancık'a kadar tüm
sosyal ve iş çevrelerinde görülmesi, konunun hukuki boyutlarının bilinmesini
zorunlu kılmaktadır.
BÖLÜM 1: CİNSEL TACİZ SUÇU NEDİR? (TCK m. 105)
a) Suçun Ayırt Edici Özelliği: Fiziksel Temasın Olmaması
Cinsel taciz suçunu, cinsel saldırı (TCK 102) suçundan ayıran en temel ve en kritik unsur, mağdurun vücuduna fiziksel bir temasın bulunmamasıdır. Cinsel amaçlı da olsa, en ufak bir bedensel temas, fiili cinsel taciz olmaktan çıkarıp "sarkıntılık düzeyinde cinsel saldırı" suçuna dönüştürür. Cinsel taciz; laf atma, cinsel içerikli mesajlar gönderme, cinsel içerikli fıkralar anlatma, ısrarla bir yere davet etme, cinsel organını gösterme (teşhir) gibi bedensel temas içermeyen davranışlarla işlenir.
b) Suçun Temel Hali ve Cezası (TCK m. 105/1)
"(1) Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında, mağdurun şikayeti üzerine, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına veya adlî para cezasına fiilin çocuğa karşı işlenmesi hâlinde altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur."
· Yetişkin Mağdura Karşı: Cezası üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Mahkeme, hapis cezası yerine para cezası seçeneğini değerlendirebilir.
· Çocuk Mağdura Karşı: Çocuğun cinsel yönden taciz edilmesi halinde ceza ağırlaştırılmıştır: altı aydan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Burada adli para cezası seçeneği yoktur.
· Şikâyet ve Uzlaştırma: Suçun bu temel hali, hem yetişkinlere hem de çocuklara karşı işlendiğinde mağdurun şikâyetine bağlıdır. Ayrıca, suçun temel hali uzlaştırma kapsamındadır. Taraflar anlaşırlarsa ceza davası açılmadan dosya kapanabilir.
BÖLÜM 2: SUÇUN NİTELİKLİ (AĞIRLAŞMIŞ) HALLERİ (TCK m. 105/2)
Kanun, suçun işleniş biçimi veya fail ile mağdur arasındaki ilişkiden kaynaklanan bazı durumları, fiilin vahametini artırdığı için nitelikli hal saymış ve cezayı artırmıştır. Bu hallerde verilecek ceza yarı oranında artırılır. Önemli bir not olarak, suç bu nitelikli hallerle işlendiğinde artık uzlaştırma kapsamında değildir.
· a) Güven ve Nüfuz İlişkisinin Kötüye Kullanılması (fıkra a, b): Suçun; kamu görevi, hizmet ilişkisi (işçi-işveren), aile içi ilişki, vasilik, öğretmenlik, bakıcılık gibi bir güven veya güç ilişkisinden faydalanılarak işlenmesi.
· b) İşyerinde Cinsel Taciz (fıkra c): Failin, mağdurla aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan faydalanarak suçu işlemesi. Bu, uygulamada en sık karşılaşılan nitelikli hallerden biridir.
· c) Elektronik Haberleşme Araçlarıyla (Siber) Cinsel Taciz (fıkra d): Suçun; mektup, e-posta, SMS, sosyal medya (Instagram, Facebook, Twitter vb.) veya anlık mesajlaşma uygulamaları (WhatsApp, Telegram vb.) aracılığıyla işlenmesi. Günümüzde cinsel taciz suçlarının büyük bir kısmı bu yolla işlenmektedir.
· d) Teşhir Suretiyle Cinsel Taciz (fıkra e): Failin, cinsel amaçla vücudunun bir kısmını veya cinsel organını mağdura göstermesi suretiyle suçu işlemesi.
Özel Nitelikli Hal: Mağdurun Hayatını Değiştirmeye Mecbur Kalması
"...Bu fiil nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmış ise verilecek ceza bir yıldan az olamaz."
Bu, kanunun suçun yarattığı yıkıcı etkiyi özel olarak dikkate aldığı bir durumdur. Eğer ispatlanırsa ki mağdur, maruz kaldığı yoğun taciz nedeniyle işini, okulunu veya ailesini terk etmek zorunda kalmıştır, faile verilecek cezanın alt sınırı bir yıla yükselir.
BÖLÜM 3: YARGITAY KARARLARI VE UYGULAMADAKİ ÖNEMLİ NOKTALAR
· "Cinsel Amaç" Unsuru: Yargıtay, bir davranışın TCK 105 kapsamında suç oluşturması için mutlaka "cinsel amaç" taşıması gerektiğini vurgular. Failin saikinin cinsel arzu ve isteklerini tatmin etmeye yönelik olması gerekir. Davranışın bu amacı taşıyıp taşımadığı, söylenen sözlerin içeriği, taraflar arasındaki ilişki ve olayın bütünlüğü içinde değerlendirilir.
· Delillerin Tespiti (Özellikle Siber Tacizde): Siber taciz suçlarında, mağdurun delilleri doğru bir şekilde koruması hayati önemdedir. Mesajların veya yorumların ekran görüntüleri (screenshot), URL adresleri, failin profil bilgileri ve mümkünse IP tespiti için yapılacak bilişim incelemeleri, davanın temel delillerini oluşturur.
· Israr ve Süreklilik: Tek bir "canım" demek taciz olmayabilirken, bu ve benzeri sözlerin ısrarla tekrarlanması, mağdurun rahatsızlığını belirtmesine rağmen devam edilmesi, fiilin taciz boyutuna ulaştığını gösterir. Ancak "teşhir" gibi bazı eylemlerin tek bir kez yapılması dahi suçun oluşması için yeterlidir.
· Şikâyet Süresi: Mağdurun, taciz eylemini ve failini öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikâyette bulunması gerekir. Bu süre hak düşürücü olup, geçirilmesi halinde şikâyet hakkı ortadan kalkar.
BÖLÜM 4: İNFAZ HUKUKU AÇISINDAN DEĞERLENDİRME
Cinsel taciz suçundan verilen cezaların infaz sonucu, suçun temel veya nitelikli halde işlenmesine göre önemli ölçüde değişir.
· Temel Hal (TCK 105/1):
o Bu suçtan hükmedilen cezalar genellikle alt sınıra yakın tayin edilir. Bu nedenle en yaygın sonuçlar Adli Para Cezası, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) veya Cezanın Ertelenmesi kararlarıdır. Failin cezaevine girmesi bu halde oldukça istisnai bir durumdur. Ayrıca dosya, dava açılmadan uzlaştırma ile kapanabilir.
· Nitelikli Haller (TCK 105/2):
o Ceza yarı oranında artırıldığı için hapis cezası ihtimali yükselir. Ancak sonuç ceza 2 yıl veya altında kalırsa, sanığın sicili de temizse, HAGB veya erteleme kararı verilmesi hala mümkündür.
o Mağdurun işini/okulunu bırakmak zorunda kaldığı ve cezanın alt sınırının 1 yıla çıktığı durumda, HAGB/erteleme ihtimali devam etmekle birlikte hapis cezası riski artar.
o En önemli fark, nitelikli hallerin uzlaştırma kapsamında olmamasıdır.
Sonuç ve Genel Değerlendirme
TCK Madde 105, bireyin cinsel ve ruhsal bütünlüğünü, fiziksel temas olmasa dahi koruyan, modern toplumun ihtiyaçlarına cevap veren önemli bir ceza normudur. Özellikle siber taciz ve işyerinde taciz gibi biçimleriyle, gündelik hayatta sıkça karşılaşılan bir haksızlık türü haline gelmiştir. Fiilin "sadece söz" veya "sadece mesaj" olarak küçümsenmemesi, mağdur üzerindeki psikolojik etkisinin ve fail için doğurabileceği hukuki sonuçların ciddiyetinin anlaşılması gerekir.
İster Bursa'daki bir fabrikada, ister bir okulda, ister sosyal medya platformlarında yaşansın, bir cinsel taciz olayıyla karşılaştığınızda veya bu suçla itham edildiğinizde, hukuki süreci doğru yönetmek kritik önem taşır. Delillerin nasıl toplanacağı, şikâyet ve uzlaşma sürelerinin nasıl işlediği, eylemin "cinsel amaç" taşıyıp taşımadığının nasıl ispatlanacağı gibi teknik konular, bir ceza avukatının uzmanlığını gerektirir. Hak kaybı yaşamamak ve adil bir sonuca ulaşmak için hukuki destek almak en doğru adım olacaktır.
Popüler Yazılar
İŞ KANUNUN AMAÇ VE KAPSAMI
